Inspectie SZW heeft vorig jaar 2.459 slachtoffers van ernstige arbeidsongevallen geregistreerd. In 16 procent van de gevallen gaat het om mensen die van een hoogte zijn gevallen, bijvoorbeeld van de lepels van een heftruck. Vaker dan gemiddeld eindigen deze ongevallen met dodelijke afloop.
De cijfers komen uit het recente rapport ‘Staat van ernstige arbeidsongevallen’ van Inspectie SZW. Daarin wordt een ongeval toegelicht waarbij een persoon in een magazijn van vier meter hoogte naar beneden is gevallen met de dood als afloop. Het gaat om een zzp’er die door een collega-zzp’er is ingehuurd om in het magazijn een afzuiginstallatie te monteren.
De collega-zzp’er – de opdrachtnemer in dit geval – heeft aan het bedrijf laten weten dat voor de montageklus een hoogwerker is vereist. Hij heeft gevraagd of deze voorhanden is, of op kosten van het bedrijf gehuurd kan worden. Het bedrijf antwoordde dat een hoogwerker niet nodig was; in het magazijn was een heftruck met containerbak aanwezig, die werd door iedereen in het bedrijf al vijftien jaar gebruikt om op hoogte te werken.
De beide zzp’ers besloten ook op deze manier te werken. Ze gebruikten een materiaalcontainer die op de lepels van een heftruck was geplaatst. Het slachtoffer nam plaats in de materiaalcontainer, die hij zelf met kettingen aan de heftruck had vastgemaakt. De collega die de klus had aangenomen, kroop achter het stuur van de heftruck, zonder de constructie te controleren, of te checken of de materiaalcontainer op de juiste wijze was gezekerd. Dat laatste bleek niet het geval. Tijdens de klus is de materiaalcontainer dan ook gekanteld, waarbij het slachtoffer eruit is gevallen. Bovendien is de materiaalcontainer van de lepels gevallen, vermoedelijk bovenop het slachtoffer.
De beide zzp’ers waren niet bekend met het gebruik van heftrucks voor het werken op hoogte. Bij de inschatting van de risico’s lieten ze zich leiden door de wijze waarop anderen datzelfde arbeidsmiddel diezelfde ochtend nog hadden gebruikt. Ze zijn vooraf niet geïnstrueerd over het gebruik van de heftruck. De gebruikershandleiding, waarin staat dat de heftruck nooit mag worden gebruikt voor het heffen van personen, was niet voorhanden. Wel heeft de opdrachtnemer een VCA-cursus gevolgd waarin aandacht is besteed aan de veiligheidsaspecten van heftrucks, maar dat bleek helaas niet voldoende te zijn.
Mag een heftruck dan helemaal niet worden ingezet om op hoogte te werken? Jawel, maar alleen met een goedgekeurde hoogwerkbak. Zo’n werkbak bestaat uit een stalen bak of kooi met een hekwerk tot een hoogte van 1,1 meter. De werkbak moet over de vorken worden geschoven en – op deugdelijke wijze – aan het vorkenbord worden geborgd. Een goed werkende noodsignaalfunctie is verplicht. Volgens het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) mag de werkbak plus inhoud samen niet zwaarder zijn dan de helft van de maximale belasting van de heftruck in de meest ongunstige stand.
“Belangrijk is dat de heftruckbestuurder op zijn stoel moet blijven zitten als de bak geheven is. Hij mag de truck in geheven toestand wel manoeuvreren met een maximale snelheid van 2,5 kilometer per uur, maar geen grotere afstanden afleggen”, vult Tom van Blom van BLOM Opleidingen aan. “Als de werkbak op een andere locatie nodig is, moet die eerst omlaag worden gebracht voordat de truck mag rijden. Daarnaast is belangrijk dat de chauffeur goed kan communiceren met de collega in de hoogwerkbak. Eventueel beschikken ze daarvoor over doeltreffende communicatiemiddelen, zoals portofoons of telefoons.”
Belangrijk te vermelden is dat een heftruck met hoogwerkbak alleen mag worden gebruikt voor incidentele werkzaamheden. In het Arbobesluit wordt gesproken over werkzaamheden die hooguit enkele keren per jaar plaatsvinden en niet langer dan vier uur duren op locaties die niet op een andere manier te bereiken zijn. Met andere woorden: een heftruck met hoogwerkbak mag gebruikt worden om een paar keer per jaar kapotte lampen te vervangen. Voor het monteren of demonteren van complete stellingen – als die klus langer duurt dan een dagdeel – kan beter een hoogwerker worden gehuurd.
Tot slot is het belangrijk dat de chauffeur deskundig is. Hij moet voldoende instructie hebben gekregen voordat hij met de heftruck in combinatie met een hoogwerkbak aan de slag gaat. De Arbowet zegt niet wat verstaan wordt onder ‘voldoende’ instructie. Dat moet het bedrijf zelf invullen. Aan te raden is om dit in de trainingen van heftruckchauffeurs mee te nemen.
Tags:
Heftruckongevallen, Hoogwerkbak, Intralogistiek, Veiligheid, Werken op hoogte
Direct na het openen van de inschrijving voor het Neder...
De realisatie van een compleet nieuw automatiseringspro...
Met de introductie van een complete serie reachtrucks b...
